Rym to zgodność lub podobieństwo brzmień w końcówkach wyrazów znajdujących się najczęściej na końcu wersu.
Rodzaje rymów:
Rymy żeńskie mają więcej niż jedną sylabę wyrazu rymowanego.
Nie porzucaj nadzieję,
Jakoć się kolwiek dzieje:
Bo nie już słońce ostatnie zachodzi,
A po złej chwili piękny dzień przychodzi.
Jan Kochanowski, Pieśń IX
Rymy męskie są jednosylabowe.
Módl się śród drzew
Za zdeptany wrzos -
Za przelaną krew,
Za zburzony los!
B. Leśmian: Mimochodem
Rymy dokładne - w rymach dokładnych występuje identyczność brzmieniowa końcowych części wyrazu.
Do pensjonatu w górach jeździłby,
na obiad do jadalni schodziłby, [...[
Rozmów na widok ten nie przerywano by,
w pół gestu i w pół tchu nie zastygano by.
Wisława Szymborska, W biały dzień
Rymy niedokładne - w rymach niedokładnych występuje zbliżone brzmienie końcowych części wyrazu.
Zawiał cię zmierzch, nawał liści złocistych zakopał,
nakrył cię ptaków lecących i gałęzi łamanych łopot;;
pierś ci zgniotły kopiaste od kartofli wozy,
rowy cię pochłonęły bielone po bokach od mrozu,
zaorano cię z chwastem, razem z chwastem w głąb,
i uśmiech twój jak rosa - uleciał czy zziąbł.
Kazimiera Iłłakowiczówna, Lament
Rymy parzyste to rymy umiejscowione w przylegających do siebie wersach. Ich układ to aabb.
U Fortuny to snadnie, a
Że kto stojąc, upadnie; a
A który był dopiero u niej pod nogami, b
Patrzajże go po chwili, a on gardzi nami. b
Jan Kochanowski, Pieśń IX
Fortuna - w mitologii rzymskiej bogini kierująca ludzkimi losami
snadnie - łatwo
Rymy okalające to rymy umiejscowione w pierwszym i ostatnim wersie układu rymowego. Odległość między obydwoma składnikami rymu okalającego może wynosić kilka wersów. Ich układ to abba.
W mojej ojczyźnie, do której nie wrócę, a
Jest takie leśne jezioro ogromne, b
Chmury szerokie, rozdarte, cudowne b
Pamiętam kiedy wzrok za siebie rzucę. a
Czesław Miłosz, W mojej ojczyźnie
Rymy przeplatane (krzyżowe) są umiejscowione w co drugim wersie tekstu. Ich układ to abab.
Kochasz ty dom, rodzinny dom, a
Co w letnią noc, skroś srebrnej mgły, b
Szumem swych lip wtórzy twym snom, a
A ciszą swą koi twe łzy? b
Maria Konopnicka, Pieśń o domu
Rymy zewnętrzne polegają na współbrzmieniu wyrazów usytuowanych na końcu wersu.
Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu,
Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi;
Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi,
Omijam koralowe ostrowy burzanu.
Adam Mickiewicz, Stepy akermańskie
burzan - bujne zarośla roślin zielnych
Rymy wewnętrzne polegają na współbrzmieniu wyrazów usytuowanych wewnątrz jednego wersu.
Od szczęk do pięty wszedł napięty.
Oliwne na nim firmamenty.
Wisława Szymborska, Konkurs piękności męskiej
