Wywiad to ciąg pytań zadawanych przez pewną osobę innej osobie, potem spisywanych lub emitowanych przez radio czy telewizję. Decydując się na wywiad trzeba wiedzieć jaki jest jego powód i cel, a także mieć pomysł na rozmowę.
Wywiad jest gatunkiem wypowiedzi dziennikarskiej. To podana do wiadomości publicznej treść rozmowy ze znaną osobą (np. aktorem, sportowcem, politykiem, naukowcem) lub osobą zaangażowaną w jakąś sprawę (np. uczestnikiem wyprawy, świadkiem ważnego zdarzenia, urzędnikiem).
Wywiad przeprowadza się po to, aby:
przybliżyć sylwetkę rozmówcy, jego osobowość oraz poglądy; rozmówca to ktoś, o kim chcemy się dowiedzieć jak najwięcej (taką formę wywiadu nazywa się wywiadem “dla osoby”);
zgłębić jakieś zagadnienie, którego rozmówca jest znawcą i występuje w roli eksperta, autorytetu w danej dziedzinie; dowiedzieć się jak najwięcej o konkretnym wydarzeniu, którego rozmówca był uczestnikiem lub świadkiem (forma wywiadu “dla sprawy”).
Rozróżniamy wywiady prasowe, radiowe i telewizyjne.
Wywiad prasowy składa się z następujących elementów:
tytuł (zapowiedź osoby, z którą będziemy rozmawiać, lub tego, co będzie przedmiotem rozmowy),
zapowiedź tekstu - tak zwany lid (prezentacja osoby, z którą przeprowadza się wywiad, lub zagadnienia, które będzie przedmiotem rozmowy),
seria pytań i odpowiedzi,
wypowiedź będąca końcowym podsumowaniem (uogólnieniem, puentą).
wywiad to sztuka
Wskazówki dla piszących wywiad
Przygotuj się odpowiednio do wywiadu:
- zbierz informację na temat rozmówcy, którego sylwetkę chcesz przybliżyć lub zapoznaj się szczegółowo z zagadnieniem , o którym zamierzasz rozmawiać,
- zapisz listę pytań,
- pytania powinny być zadawane od łatwych do coraz trudniejszych, aż do pytań zasadniczych;
- po jakimś czasie przeczytaj listę pytań jeszcze raz , ewentualnie uzupełnij je lub zmień ich kolejność;
- spisując wywiad warto odróżnić treść pytań od odpowiedzi, np. stosując kursywę;
- zapis wywiadu musi być konsekwentny, taki sam od pierwszego pytania do ostatniej odpowiedzi.
Zadbaj o atrakcyjność, spójność i rzeczowość rozmowy.
Twoim podstawowym zadaniem jest skłonić rozmówcę do mówienia (sprawić, by chciał opowiadać o sobie lub sprawie).
Zakończ odpowiedni rozmowę - własnym końcowym wnioskiem, puentą - lub pozwól, aby ostatnie zdanie należało do rozmówcy.
Pamiętaj o odbiorcy, czytelniku, słuchaczu - to dla niego przeprowadzasz wywiad.
Pamiętaj o autoryzacji, czyli zezwoleniu osoby udzielającej wywiadu na jego opublikowanie lub upublicznienie. Może ona wtedy dodać lub uściślić pewne sformułowania.
